Emperatòri
Imperatoria ostruthium
Apiaceae Umbelliferae
Àutri noum : Bijoun, Aregrot.
Noms en français : Impératoire, Benjoin.
Descripcioun :L'emperatòri o bijoun es uno planto coumuno en auto mountagno ounte trachis dins li relarg umide. Li fueio soun coumpausado de tres tros de tres fueioun denta. Li flour soun en gràndis oumbello de 20 à 50 rai. La cambo èi boutisso, sènso péu. Se recounèis peréu à soun fru de 4 à 6 mm e proun ala (1 à 1,5 mm - fotò).
Usanço :La racino (aregrot) èi vertuouso (pèr reviscoula...), èi poussible e se n'en servi coume sabourun. Li fueio, que sènton bon, soun manjadisso, pulèu cuecho en soupo o en tian, alor que la tijo sucrado e sucouso se croustejo crudo. Li fueio servien peréu en emplastro pèr gari li plago.
Port : Grando erbo
Taio : 0,4 à 1 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Imperatoria
Famiho : Apiaceae
Famiho classico : Umbelliferae
Ordre : Apiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) enflourejado : 7 à 10 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Fourèst fresco
- Ribiero
- Mountagno mejano
- Auto mountagno
Estànci : Subaupen à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Éuropenco
Ref. sc. : Imperatoria ostruthium L., 1753
(= Peucedanum ostruthium (L.) W.D.J.Koch, 1824 )
Fresia(-blanc)
Freesia alba
Iridaceae
Nom en français : Freesia blanc.
Descripcioun :Aquesto planto, escapado di jardin, s'es naturalisado proche de la mar dins li tepiero roucaiouso de garrigo. Douno d'èr à-n-un pichot coutèu mai amé de fueio verdo claro que tiron sus lou jaune. La flour, proun óudouranto, èi blanco emé uno taco jauno. Nous vèn d'Africo dóu miejour.
Usanço :Coume es esta di, èi plantado dins li jardin. La planto es un pau empouisounanto.
Port : Erbo
Taio : 20 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Freesia
Famiho : Iridaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Blanco Jauno
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1,5 à 2 cm
Flourido : Printèms
Ivèr
Sòu : Si (Ca)
Autour basso e auto : 0 à 200 m
Aparado : Noun
Mars à abriéu
Liò : Tepiero seco
- Garrigo
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Africo-Sud
Ref. sc. : Freesia alba (G.L.Mey.) Grumbl., 1896